GUS Portal Geostatystyczny GUS Portal Geostatystyczny

Łączenie danych statystycznych z informacją geoprzestrzenną w państwach członkowskich

Pod koniec 2012 roku GUS przystąpił do projektu zatytułowanego „Łączenie danych statystycznych z informacją geoprzestrzenną w państwach członkowskich”.

W ramach przedmiotowego projektu w Departamencie Programowania i Koordynacji Badań (GUS) przeprowadzono min. analizę możliwości przedstawiania danych demograficznych w podziale innym niż stosowany obecnie podział administracyjny. Wypracowano oraz przeanalizowano przydatność prezentacji danych o rozmieszczeniu ludności w podziale ewidencyjnym, statystycznym oraz za pomocą kilometrowej siatki kwadratów grid. W tym celu w trakcie trwania projektu przeprowadzono szereg analiz geoprzestrzennych z wykorzystaniem danych zebranych podczas Narodowego Spisu Ludności i Mieszkań 2011 oraz dodatkowo pozyskanych danych przestrzennych (obręby ewidencyjne, rejony statystyczne oraz obwody spisowe). Przeprowadzenie owych analiz było możliwe dzięki temu, że na potrzeby spisów w statystyce publicznej utworzono przestrzenną bazę punktów adresowych reprezentujących położenie budynków mieszkalnych dla obszaru Polski. Przy pomocy tak pozyskanych danych w ramach projektu utworzono dodatkowo bazę punktów adresowych reprezentujących położenie przedsiębiorstw. Pozwoliło to w późniejszej fazie projektu na prezentację na mapach wyników badań statystycznych obrazujących dojazdy do pracy.

Ośrodek Statystyki Miast Urzędu Statystycznego w Poznaniu wypracował metodologię badania dojazdów do pracy z wykorzystaniem danych pozyskanych na cele Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2011. Wyniki tego badania zostały wykorzystane w pracach w ramach projektu, a ich celem było pokazanie efektów powiązania geoinformacji z informacją statystyczną.

Ponadto Departament Badań Regionalnych i Środowiska (GUS) zbadał możliwości wykorzystania zbieranych w statystyce danych przestrzennych do budowy wskaźników statystycznych opisujących stan zagospodarowania przestrzennego, w tym opracował metody budowy wskaźników dla gęstości zabudowy i gęstości dróg. Celem tego działania była ocena możliwości wykorzystania danych geoprzestrzennych pochodzących ze źródeł administracyjnych do analiz regionalnych.

GUS w styczniu 2015 roku rozpoczął realizację kolejnego projektu z serii grantów „Łączenie danych statystycznych z informacją geoprzestrzenną w państwach członkowskich”. Projekt został zakończony w dniu 1 stycznia 2017 r.

W ramach realizacji projektu przeprowadzono trzy podprojekty:

  1. „Stopień wykorzystania miejsc oraz warunków nauczania w szkołach podstawowych w województwie mazowieckim w 2014 r. oraz w perspektywie roku 2020”;
  2. „Dostępność komunikacyjna wybranych ośrodków miejskich w korelacji z analizą rozmieszczenia podmiotów gospodarczych”;
  3. „Metodologia oceny przydatności zbiorów przestrzennych możliwych do wykorzystania w wizualizacji danych statystycznych na przykładzie wybranych zjawisk budownictwa mieszkaniowego”;

Celem podprojektu 1 było wypracowanie metodologii badania i zobrazowanie stopnia wykorzystania miejsc w szkołach podstawowych w 2014 r. oraz w roku 2020 z uwzględnieniem sytuacji demograficznej na przykładnie wybranego województwa (mazowieckiego). Dodatkowo zbadane zostały warunki nauczania w szkole podstawowej poprzez ukazanie zróżnicowania liczby uczniów przypadających na 1 nauczyciela w placówce. Wskazane były rejony statystyczne o nadmiarze i niedoborze miejsc w szkołach podstawowych w stosunku do liczby dzieci w wieku szkolnym zameldowanych w danym rejonie statystycznym, oraz przedstawione zostały zróżnicowania warunków nauczania w szkołach podstawowych.

Celem podprojektu 2 było wypracowanie metodologii prowadzenia analiz w zakresie wielogałęziowej dostępności komunikacyjnej wybranych ośrodków aktywności gospodarczej oraz rozmieszczenia podmiotów gospodarczych względem wybranych elementów infrastruktury na przykładzie województw kujawsko-pomorskiego i podlaskiego.

Celem podprojektu 3 było opracowanie metodologii oceny przydatności Bazy Danych Obiektów Topograficznych do wizualizacji danych statystycznych oraz określenie przydatności danych BDOT do realizacji celów statystyki publicznej w ujęciu przestrzennym, na przykładzie pokrycia wybranego województwa.

W realizację projektu zaangażowani byli pracownicy:

  • Głównego Urzędu Statystycznego – Departamentu Programowania i Koordynacji Badań, Departamentu Badań Regionalnych i Środowiska oraz Departamentu Badań Demograficznych i Rynku Pracy;
  • Urzędów Statystycznych w: Białymstoku, Bydgoszczy, Olsztynie i w Warszawie.

W styczniu 2016 r. rozpoczęto realizację dwuletniego grantu Opracowanie założeń publikacji danych statystycznych w otwartych formatach jako tzw. „linked open data”. Jest to kolejny grant z serii projektów pt. „Łączenie danych statystycznych z informacją geoprzestrzenną w państwach członkowskich”.

Celem ogólnym realizacji projektu jest wspieranie procesów decyzyjnych polegających na dostarczaniu w ustandaryzowanej, przystępnej i otwartej formie danych statystycznych odniesionych przestrzennie. Polska statystyka publiczna posiada ogromną ilość danych statystycznych rozproszonych w różnych bazach danych i udostępnianych przy pomocy rozmaitych metod publikacji. Dużą korzyścią dla odbiorców byłoby umożliwienie im dostępu do zasobów statystyki w formie łączonych otwartych danych (ang. Linked Open Data).

Osiągnięcie celu projektu możliwe jest poprzez inwentaryzację istniejących w statystyce zbiorów i baz danych oraz ich szczegółowa analiza pod kątem zawartości, georeferencji oraz stopnia „otwartości”. Kolejnym krokiem będzie opracowanie strategii publikacji zasobów statystyki jako Linked Open Data z uwzględnieniem następujących celów szczegółowych:

  • określenie jednostek podziału terytorialnego kraju, dla których dane mogą zostać opublikowane wraz z inwentaryzacją ich reprezentacji przestrzennych dla poszczególnych lat,
  • standaryzacja identyfikatorów jednostek podziału terytorialnego kraju będących łącznikiem informacji statystycznej z przestrzenią,
  • analiza możliwości publikacji obecnych zasobów statystyki w formie otwartych danych,
  • określenie czynności koniecznych do wykonania w celu transformacji obecnych zasobów statystyki do otwartych formatów,
  • opisanie zasobów statystyki przy pomocy metadanych w standardzie RDF (ang. Resource Description Framework),
  • analiza możliwości publikacji otwartych danych w Portalu Geostatystycznym, w tym opracowanie założeń aplikacji internetowej dla otwartych danych.

W projekcie biorą udział pracownicy:

  • Głównego Urzędu Statystycznego: Departamentu Programowania i Koordynacji Badań, Departamentu Informacji, Departamentu Analiz i Opracowań Zbiorczych,
  • Urzędów Statystycznych w: Olsztynie, Poznaniu i Wrocławiu (Ośrodek Banku Danych Lokalnych w Jeleniej Górze).